Modern Flört Dünyası: Psikolojik Açıdan Ghosting, Love Bombing, Gaslighting ve Daha Fazlası

Modern Flört Dünyası: Psikolojik Açıdan Ghosting Love bombing Gaslighting ve Daha Fazlası

İlişkiler, sadece iki kişinin bir araya gelmesinden ibaret değildir. Aileden getirdiğimiz bağlanma biçimleri, geçmiş deneyimlerimiz ve toplumsal kültürümüz de bu ilişkilerin görünmeyen tabanını oluşturur. Psikolojide kişinin yakınlık kurma, bağlanma ve ayrılık yaşama biçimlerinin tekrarlayan döngüleri ilişki örüntülerini anlamamızı sağlar. Bu noktada Modern Flört Dünyası: Psikolojik Açıdan ele alındığında, aslında bireysel yaşamlarımızın toplumsal dönüşümlerle nasıl iç içe olduğunu görüyoruz.

Sosyal medya, dijital iletişim uygulamaları ve hızla değişen toplumsal/sosyal normlar; günümüzde romantik ilişkilerin de yeniden tanımlanmasına ve dönüşmesine yol açmaktadır. Bu dönüşüm sadece ilişki biçimlerini etkilemekle kalmamış bunları tanımlamak için kullanılan dili de etkilemiştir. Modern Flört Dünyası: Psikolojik Açıdan incelendiğinde “Ghosting” ya da “Gaslighting” gibi terimler, flört kültürünün yeni sözcük dağarcığını oluşturmaktadır.

Aslında her bir terim psikolojik ihtiyaçlarımızın ve bağlanma stillerimizin günümüz koşullarında yaşadığı değişimin birer yansımasıdır.

Modern Flört Dünyasında Terimler:

Gaslighting – Gerçeklik Çarpıtma

Karşı tarafın, sizi kendi hislerinizden ve düşüncelerinizden dolayı şüpheye düşürmesi... "Öyle bir şey söylemedim." , "Sen yanlış hatırlıyorsun." gibi söylemlerle kişinin kendi algısı sarsılır. Gaslighting yaşayan kişi zamanla kendi aklına ve hislerine güvenemez olur. Bu durumda ilişki üzerinde en yıkıcı yoldan güç ve kontrol kurulmuş olur. Bu psikolojik şiddetin en yaygın yollarından biridir.

Ghosting – Birden Kaybolma

Bir anda karşı tarafa hiçbir açıklama yapmadan ortadan kaybolmak… Bu durum çoğunlukla kaçıngan bağlanmaörüntüsünde görülür. Kişi, duygusal yakınlığının artmasından rahatsızlık hisseder ve “yok olarak” kendini korumaya çalışır. Karşı tarafı ise yoğun bir terkedilmişlik duygusu ile baş başa bırakır.

Breadcrumbing – Umut Ekmekleri

İlgileniyor gibi görünmek ama hiçbir zaman gerçek bir adım atmamak. Bu davranış hem yakınlıktan kaçma hem de tamamen bırakamama örüntüsünün birleşimidir. Karşı tarafta ise sürekli bir umut-hayal kırıklığı döngüsü yaratır.

Orbiting – Görünmez Bağlılık

İlişki bitmiştir ancak kişi sosyal medyada hala “etrafınızda olmaya” devam eder. Bu durum kopamama örüntüsünü gösterir: Yakın olmak istemez ama uzak da kalamaz. Dijital çağ bu noktada “varlık” ile “yokluk” arasındaki çizgiyi bulanıklaştırır.

Benching – “Şimdilik” Seninleyim

Karşı tarafa gerçek bir duygusal yatırım yapmadan onu olası ihtimaller arasında saklı tutmak… İlişki yoktur ama iletişim de bitirilemez. Bu davranış, kişideki yalnızlık korkusu ve özdeğer kaygısının ürünü olabilir.

Zombie-ing – Döngüsel Geri Dönüş

Bir süre önce ortadan kaybolan kişinin hiçbir açıklama yapmadan geri dönmek istemesi. Bu, ikircikli/kaygılı bağlanma örüntüsünü işaret eder: Hem yakınlık arzusu vardır hem de ilişkideki yakınlık kişiye ağır gelir.

Love Bombing – Hızlı Başlayan Yoğun İlgi

İlişkinin başında aşırı ilgi, hediye ve iltifat yağmuru… “love bombing” durumu en çok kaygılı (ambivalent) bağlanma ile ilişkilendirilir ama kişinin arkasından çok hızlı bir değersizleştirmesi varsa bu, dağınık (disorganized) bağlanmaylada açıklanabilir.

Situationship – Belirsizlikte Kalma

“Sevgili miyiz, değil miyiz?” sorusuyla tanımlanan ilişkilerdir. İlişki ne vardır ne yoktur. Bu, karar verememe döngüsünün örneğidir. Yakınlık istenir ama adlandırıldığında sorumluluk yükleyeceği için kaçınılır.

Pocketing – Ayrı Dünyalar

Partneri sosyal çevreye, aileye ya da iş hayatına dahil etmek istememek. İlişki, özel bir kutuda tutulur. Bu durumbağlanma korkusu ve reddedilme kaygısının yansıması olabilir.

Haunting – Kopamama Döngüsü

İletişim bitmiştir ama kişi zaman zaman sosyal medyada belirir. Bu aslında kopamama ve kontrol alanını koruma ihtiyacının dijital yansımasıdır. Sosyal medyada “sessiz izleyici” olarak kalır. Kişi terk etse bile bağını koparamaz.

Cushioning – Ayrılığa Karşı Önlem

Mevcut ilişki devam ederken olası bir ayrılık durumuna karşı başkalarına da açık olup iletişimi sürdürmek… Bu durum ise güvenli bağlanma yerine kaygılı bağlanma örüntüsünün işaretidir: “Kaybedersem boşlukta kalmamalıyım.” düşüncesinin yansımasıdır.

Modern Flört Terimlerinin Çoğalmasının Psikolojik Nedenleri

1. Bağlanma Stilleri ve İlişki Örüntüleri

Psikolojide flört davranışlarının kökeni bağlanma stillerinde bulunur.

▫   Kaçıngan bağlanan kişiler, ghosting, pocketing gibi uzaklaştırıcı davranışlar sergiler.

▫   Kaygılı bağlanan kişiler, breadcrumbing, cushioning gibi belirsizlik yaratan stratejiler uygular.

▫   Dağınık (disorganized) bağlanan kişiler, love bombing, zombie-ing gibi ani yön değiştirmeler yaşar.

Yani aslında bugün çok konuşulan her yeni flört terimi, insanların ilişkilerde zaten var olan bağlanma stillerinin dijital çağda isimlendirilmiş halidir.

2. Belirsizlik Kültürü ve Karar Vermede Zorluk

Modern flört kültüründe “ilişkiye başlasam mı, başlamasam mı?” ikilemi çok yaygındır. Bunun bir nedeni de dating uygulamaları ve sosyal medya sayesinde oluşan “sonsuz seçeneğim var.” algısıdır. Bu kültür, özellikle şu kavramları doğurdu:

Situationship: İlişki var mı yok mu belli olmaması.

Benching: Karşı tarafı ilişki olmaksızın yanında tutma.

Yani “belirsizlikte kalma” günümüzün en belirgin ilişki örüntülerinden biri haline geldi.

3. Dijitalleşme ve Sosyal Medyanın Etkisi

Eskiden ilişkiler yalnızca “birlikte olmak” ya da “ayrılmak” üzerinden tanımlanıyordu. Günümüzde ise sosyal medyayla birlikte flört sürecine yeni boyutlar ekledi.

Orbiting: Ayrılıktan sonra sosyal medyada hala var olma.

Haunting: Ara sıra like(beğeni) ya da iz bırakma.

Tamamen dijital çağın ürünleridir. İnsanlar internetteki “var olma” üzerinden de ilişki kurmaya başladı.

4. Hızlı Tüketim Kültürü

Günümüz flört kültürü, modern yaşamın hızında paralel olarak gelişiyor. Tıpkı ürünler gibi ilişkiler de “denenip bırakılabiliyor”. Bu yüzden de ghosting ya da zombie-ing gibi kavramlar yaygınlaştı.

Bir anda bağ kurmak, hızla uzaklaşmak veya geri dönmek artık sıradan davranışlar haline geldi.

5. Kimlik ve Duygulara İsim Verme İhtiyacı

İnsan psikolojisinin önemli bir yönü ise yaşanan deneyimlere ya da duygulara isim verme ihtiyacıdır. Birinin sizi “ghosting yaptığını” söylemek, “beni aniden terk etti” demekten daha az yalnız hissettirir. Böylece “Ghosting edilmek” terk edilmekten daha kabul edilebilir hale gelir.

Kişi bu sayede yaşadığı durumun ortak bir deneyim olduğunu bilerek duygusal yükünü hafifletir. Bu açıdan flört terimleri bir tür baş etme mekanizması olarak işlev görür.

6. Toplumsal Dönüşüm ve Bireyselleşme

Günümüz dünyasında bireyselleşme, özgürlük arayışı ve kariyer kaygısı öne çıkıyor. Bu durum karşısında geleneksel ilişkilerin yerini daha esnek, geçici ve belirsiz ilişki biçimlerinin alması olasıdır.

Bu yaşanılan toplumsal dönüşüm, yeni ilişki biçimlerini tanımlayan terimlerin hızla yayılmasını da kaçınılmaz kıldı.

Bugün çok konuşulan flört terimleri aslında yeni icatlar gibi görülse de kadim ilişki örüntülerinin modern dile tercümesidir.

·      Bağlanma psikolojisi,

·      dijitalleşme,

·      belirsizlik kültürü ve toplumsal dönüşüm bu kavramları daha görünür kıldı.

Kısacası ister ghosting ister breadcrumbing yaşansın özünde mesele aynıdır: İnsan, bağlanma ve ayrılık arasında yapılan yolculuğunu dijital çağda da sürdürmeye devam ediyor. Kendimizin hangi örüntüde bulunduğunu fark etmek daha sağlıklı ilişkiler kurmak için ilk adımdır.

Yazarımızın Travma Sonrası Büyüme hakkında yazdığı yazıyı okumak için tıklayınız.

Yazan: Merve Ayas