top of page

Karşı Konulamaz Saç Koparma Dürtüsü: Trikotillomani

  • Yazarın fotoğrafı: Hilal Baltacı
    Hilal Baltacı
  • 19 Mar
  • 2 dakikada okunur

Güncelleme tarihi: 22 Mar


Trikotillomani hastalığının ne olduğunu açıklayan blog yazısının kapak fotoğrafı

Trikotillomani (Saç Koparma Hastalığı), 1889 yılında Fransız dermatolog François Hallopeau tarafından tanımlanmış ve literatüre kazandırılmış bir rahatsızlıktır. Bu hastalık, bireyin yoğun çabalarına rağmen önüne geçmekte zorlandığı, genellikle saçları ve bazen vücudun diğer bölgelerindeki kılları koparmasıyla kendini gösteren tekrarlayan bir dürtüdür. Trikotillomani, bazı bireylerde kontrol edilebilir bir davranış olarak kalırken, bazıları için oldukça zorlayıcı hale gelir. Kişi, stresli bir duruma tepki olarak bilinçli bir şekilde saç koparabileceği gibi, istemsiz bir şekilde farkında olmadan da bu eylemi gerçekleştirebilir. Bu davranışın ardından birey genellikle fiziksel acıya rağmen yoğun bir rahatlama hisseder. Trikotillomaniye sahip bireyler, saç koparma davranışını genellikle gizler; ancak kafa derisinde meydana gelen bölgesel kellikler, sosyal yaşamda çeşitli sorunlara neden olabilir. 


Trikotillomani'nin Görülme Sıklığı

Trikotillomani, toplumda tahmin edilenden daha yaygın bir rahatsızlıktır. Çocukluk döneminde kız ve erkeklerde eşit oranlarda görülmesine rağmen, yetişkinlikte vakaların %80-90’ı kadınlardan oluşur. Bu durum, kadınların erkeklere kıyasla daha fazla etkilendiğini göstermektedir. Toplumun yaklaşık %1 ila %3’ünde trikotillomani görülmektedir. Genellikle ergenlik döneminde başlayan bu rahatsızlık, tedavi edilmediği takdirde uzun yıllar, hatta ömür boyu devam edebilir.


Trikotillomani'nin Nedenleri

Trikotillomaninin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir; ancak bu rahatsızlığın obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) spektrumunda değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Trikotillomani, OKB’den farklı olarak inatçı tekrarlayıcı düşünceler içermemesiyle ayırt edilir. Rahatsızlık genellikle stresle başa çıkma yöntemi olarak öğrenilir. Trikotillomani; stresli yaşam dönemlerinde veya stres faktörü olmaksızın da ortaya çıkabilir. Nörolojik ve biyolojik çalışmalar, genetik yatkınlık, ergenlikteki hormonal değişiklikler ve beyindeki nörotransmitter dengesizliklerinin trikotillomaninin gelişiminde etkili olabileceğini göstermiştir.


Trikotillomani'nin Tedavi Süreci

Trikotillomani tedavisinde öncelikle bireyin stres, kaygı ve depresyon düzeylerinin ele alınması gereklidir.

  1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapi yöntemi, bireyin stres yaratan düşünce ve duygularını yönetmesine ve stres azaltma alışkanlıklarını değiştirmesine odaklanır.

  2. İlaç Tedavisi: Tedavide genellikle nörotransmitter düzenini sağlamaya yönelik ilaçlar kullanılır. Noradrenalin ve serotonin geri alımını durduran ilaçlar (SNRI tipi) ve dopamin blokerleri bu süreçte tercih edilebilir. Ancak yalnızca ilaç tedavisi uygulanması, tetikleyici unsurlar ele alınmadığı takdirde beklenen sonuçları vermeyebilir. 


Trikotillomani, bir hastalık olarak değerlendirilse de aslında diğer psikolojik rahatsızlıklarda olduğu gibi bir semptom özelliği taşır. En iyi sonuçlar, ilaç tedavisinin düzenli terapiyle desteklendiği tedavi planlarıyla elde edilmektedir. Bu nedenle, trikotillomani ile başa çıkmak için profesyonel yardım almak, bireyin yaşam kalitesini artırma yolunda önemli bir adımdır.


Kaynaklar

Comments

bottom of page